در جریان جنگهای ایران و روسیه در عصر قاجار، میرزا ابوالحسن خان شیرازی معروف به ایلچی سفارت، از طرف دولت ایران به روسیه رفت و سرگذشت سفرش را در کتاب دلیل السفرا تدوین کرد. این کتاب را باید یکی از بهترین و جامعترین کتب درباره اوضاع و آداب و رسوم مردم روسیه دانست.
یکی دیگر از انگلیسیهایی که به ایران سفر کرده است، سر هارفورد جونز بریجز است که دو بار به عنوان سفیر و در قالب ماموریت سیاسی به ایران سفر کرده است؛ یک بار در دوران لطفعلیخان زند و دیگر بار در دوران فتحعلی شاه قاجار.
رساله بهابادی مزیت دیگری هم دارد و آن اینکه به خط خود مولانا عبدالله است. یعنی صاحب حاشیه مشهور به ملاعبدالله…»
به همین جهت است که هنوز نیز قدیمیترین سفرنامههای فارسی ارزش خواندن دارند و میتوان به آنها استناد کرد.
اما علاوه بر اروپاییها، غربیها نیز در دوران مختلف به ایران سفر کردهاند و خاطرات خود را ضبط کردهاند. ماساجی اینووه مامور دولت ژاپن به آسیای میانه، ایران و قفقاز بوده و در طول سفر نکات جذابی از تاریخ اجتماعی ایران در دوره قاجار را بیان کرده است.
آشنایی با ۳۵ افزونه وردپرس که برای وب سایت شما ضروری است!
– و میان ری و داغترین خبرها آمل کوه دماوند است مانند گنبدی که آن را لواسان گویند و گویند بر سر چاهی است که نوشادر از آن جا حاصل می شود.
حالا در فرودگاه تبریز و در ارتفاع پایینتر، اما یکبار دیگر شب شده و آسمان یکپارچه سیاه است. همراه رفقای خبرنگار سوار دو وَن سفید
سفرهای گالیور، سیاحت نامه ابراهیم بیگ زین العابدین مراغهای، سرگذشت حاجی بابای اصفهانی جیمز موریه از جمله این انواع سفرنامه هستند.
«بامدادن وارد کوبه شدیم. ابرهای روشن بهار آسمان را پوشیدند. هوا نمناک بود و بوی ذغال میداد. خانههای چوبی کوتاه و، درست به درازای آنها، آسمانخراشهای سربهفلک کشیده با علایم و بیرقهای عظیم ژاپنی.
دوره زمانی در ایران: دوره اوزون حسن آققویونلو و اوایل عهد صفوی
در میان اروپاییان، بهندرت میتوان شخصیتی مانند آلبرت هوتوم یافت که چنین دانش عمیق و گستردهای از ایران داشته باشد.
از دیگر مورخان و جهانگردان قرن چهارم هجری مسعودی است. وی در سالهای ۳۰۹-۳۳۳ق. به فارس، کرمان، استخر، هند، مولتان، منصوره، چمپا، سیمور، سراندیب [سریلانکا]، چین، آذربایجان، جزیره ماداگاسکار، گرگان، شام، فلسطین و انطاکیه سفر کرد و حاصل داغترین خبرها دیدهها و شنیدههای خود را در تور و پکیجهای سفر کتاب التنبیه والاشراف به دقت بیان کرده است.
سفرنامهی «سیاحتنامه ایران» با ترجمهی اقبال یغمایی را نشر توس منتشر کرده است.